Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu powiększa kolekcję o 900 zabytkowych obiektów ze szkła ołowiowego, czyli popularnego kryształu, z wzorcowni likwidowanej obecnie huty szkła „Zawiercie”. – Kupno tak znacznej ilości wzorów nie byłoby możliwe bez pomocy finansowej ministra kultury i dziedzictwa narodowego, który przyznał naszemu Muzeum dotację w wysokości 55 000 zł – mówi kustosz Joanna Kunysz.

Dzięki niej, bezcenny dla kultury polskiej dorobek powstałej w 1884 r. huty, jej unikatowy design, zostanie zachowany, pozostanie w regionie i będzie udostępniany. To jeden z nielicznych przypadków, kiedy artystyczna spuścizna po likwidowanym zakładzie zostaje ocalona i nie ulega rozproszeniu. – Poza unikatowymi kryształami, Muzeum zakupiło także kilka pamiątek, wśród których najcenniejszym obiektem jest XIX-wieczny kamień litograficzny z kilkunastoma wzorami produkowanych w Zawierciu szkieł, służący do druku katalogów firmowych – dodaje Joanna Kunysz.

We wzorcowni, przemianowanej z czasem na Muzeum przy Hucie Szkła Gospodarczego „Zawiercie”, znajdują się egzemplarze wytwarzanych wyrobów od lat 60. XX w. do drugiej dekady XXI w. To nie tylko kryształy, ale też szkła sodowe barwione w masie na wiele kolorów i dekorowane tlenkami metali, a nawet zestaw form barwionych uranem. Kolekcję uzupełniają cenne przykłady wzornictwa II połowy XX w. autorstwa bardzo znanych, nie tylko w regionie, artystów takich jak Józef Podlasek, Maria Słaboń, Zofia Schmydt-Ścisłowicz, Aneta Sobota i Zofia Piaskiewicz, którzy na trwałe zapisali się w historii polskiego designu. Precyzją wykonania i urodą zachwycają także szkła zdobione grawerką Marcina Burdzińskiego.

Niektóre prace brały udział w branżowych wystawach i są reprodukowane w katalogach. W nabytej kolekcji znajdują się „przedstawiciele” wszystkich grup asortymentowych zawierciańskiej huty. Są to kieliszki, szklanki do drinków i zimnych napoi, wazony, owocarki, misy, popielnice, świeczniki, puchary, kosze, żardinierki, dzbanki, karafki, patery, bombonierki, lampy, talerze, szkła okolicznościowe, zestawy form użytkowych kryształowe i ze szkła sodowego, a także formy artystyczno-rzeźbiarskie.

– Cały zbiór zostanie u nas opracowany naukowo. Pierwszą prezentację planujemy w końcu bieżącego roku na wystawie czasowej „Wzornictwo huty szkła Zawiercie po 1945 roku”, następnie część nabytków znajdzie się na naszej unikatowej, stałej wystawie szkła artystycznego i użytkowego – wyjaśnia pani kustosz z Działu Edukacyjno-Promocyjnego.

Muzealnicy bardzo cieszą się z uzyskanej dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dzięki której udało się zachować ważny fragment dziedzictwa industrialnego regionu.

Teresa Stokłosa