Informujemy, że na tej stronie stosujemy pliki cookies (tzw. ciasteczka). Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie cookie, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.
Jeśli chcą Państwo zmienić tę opcję, należy zmienić ustawienia przeglądarki dotyczące przechowywania i uzyskiwania dostępu do plików cookies w Państwa komputerze. Rozumiem komunikat.

Kliknij tu aby zamknąć powiadomienie.

Kultura

dodane 09.05.2014

Jak Zagłębiacy w Legionach Polskich walczyli

[Sosnowiec]

Przypadające w tym roku dwie ważne rocznice – wybuchu I wojny światowej i powstania Legionów Polskich – stanowią okazję do przypomnienia i spopularyzowania wydarzeń sprzed wieku, które przyniosły nam upragnioną niepodległość. Znaczącą rolę w dzieło powstania odrodzonej Polski wniosło Zagłębie.

 

– Sosnowieckie Muzeum realizuje wielozadaniowy projekt pod nazwą „Legiony Polskie w Zagłębiu Dąbrowskim”, którego głównymi etapami są wystawa i konferencja pod tym samym tytułem, organizowane u nas 14 i 15 maja – powiedział „WZ” Zbigniew Studencki, dyrektor pałacu Schoena. – Problematyka ta była przez wiele lat przemilczana i dopiero po 1989 roku podjęto w tym zakresie badania naukowe na szerszą skalę. Czwartkowe wystąpienia dokładnie przekażą aktualny stan badań historycznych nad działalnością niepodległościową w naszym regionie, a także materiały i źródła, które dotąd nie były wykorzystywane – dodał organizator tej historycznej imprezy.

 

Kilkugodzinny program popularno-naukowej konferencji rozpocznie, 15 maja o godz. 12.00, wystąpienie Krzysztofa Jaraczewskiego, dyrektora Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Po nim goście wysłuchają trzy referaty: „Koncepcje niepodległościowe Józefa Piłsudskiego” przybliży gościom Krzysztof Jabłonka (Muzeum J. Piłsudskiego w Sulejówku), „Czyn legionowy w Zagłębiu Dąbrowskim” przypomni prof. dr hab. Dariusz Nawrot, badacz historii Zagłębia w XIX i początkach XX w. (Uniwersytet Śląski), a rolę „Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Sławkowie” omówi ppłk rez. dr Zbigniew Matuszczyk.

 

Zaplanowano ponadto komunikaty: „Olkusz podczas I wojny światowej w pamiętnikach Jana Jarno” Jacka Sypienia (Miejski Ośrodek Kultury w Olkuszu), zaś „Zagłębiacy w Legionach Polskich” będą tematem odczytów Grzegorza Onyszki z Muzeum Zagłębia w Będzinie, Iwony Szaleniec, dyrektorki Muzeum „Saturn” w Czeladzi, Arkadiusza Rybaka, dyrektora Muzeum Miejskiego „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej oraz Zbigniewa Studenckiego, szefa Muzeum w Sosnowcu. Spotkanie, nad którym patronat honorowy objął prezydent Sosnowca Kazimierz Górski, podsumuje dyskusja. – Na nasz projekt „Legiony Polskie w Zagłębiu Dąbrowskim” składa się kilka wydarzeń, przede wszystkim okazjonalna wystawa o legionach, której wernisaż w muzeum, 14 maja o godz. 12.00, poprzedzi uroczystą konferencję – przypomina dyr. Studencki.

 

Także 14 bm., w środę, odbędzie się spotkanie delegacji szkół naszego województwa, których patronem jest marszałek Piłsudski. Już 11 kwietnia rozstrzygnął się Regionalny Konkurs Historyczny „Od Oleandrów do Wolności”, a wręczenie nagród nastąpi właśnie podczas wernisażu. Obchody rocznic zakończy tego samego dnia złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą wymarsz ochotników do LP 23 sierpnia 1914 r. (przy ul. Wawel 1). Wieńcząca projekt tegoroczna, tradycyjnie majowa Noc Muzealna (17 bm.) będzie nosiła nazwę „Noc z Legionami”.

 

Warto przypomnieć, że staraniem Muzeum dotychczas ukazały się tak znaczące dla zagłębiowskich placówek oświatowych publikacje jak: Zbigniewa Studenckiego „Zagłębiacy w Legionach Polskich”, „Z dziejów Sosnowca w latach 1914-1918”, „Legioniści Śląska i Zagłębia polegli w latach 1914-1918”, Zbigniewa Studenckiego i Małgorzaty Śmiałek „Walczyli o Niepodległą. Sylwetki Zagłębiaków” oraz prof. Dariusza Nawrota „Z dziejów czynu legionowego. Zagłębie Dąbrowskie w pierwszym roku Wielkiej Wojny 1914-1915”. Natomiast materiały z konferencji znajdą się w muzealnym opracowaniu pt. „Legiony Polskie w Zagłębiu Dąbrowskim”.

 

– Wystawa „Legiony Polskie w Zagłębiu Dąbrowskim”, która zostanie uroczyście otwarta w środę, 14 maja o godz. 12.00, została przygotowana z okazji 100. rocznicy wybuchu I wojny światowej – zaprasza za naszym pośrednictwem Anna Makarska, kurator wystawy i autorka scenariusza. – Wówczas to ruszyły do walki oddziały legionowe Józefa Piłsudskiego, by walczyć o wolną, niepodległą Polskę. Wśród nich byli także Zagłębiacy, z których wielu podczas bitew straciło życie lub odniosło rany. Muzeum w Sosnowcu po raz pierwszy w swojej historii podejmuje temat udziału mieszkańców Zagłębia w Legionach Józefa Piłsudskiego – wyjaśnia kurator.


Na ekspozycji, zaaranżowanej aż w pięciu salach przez plastyczkę Joannę Krzysztofik, znajdzie się m.in. wykaz legionistów urodzonych lub zamieszkałych na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, którzy zginęli w walkach lub zmarli wskutek odniesionych ran, a także lista zagłębiowskich uczestników Pierwszej Kompanii Kadrowej, którzy 6 sierpnia 1914 r. wyruszyli z krakowskich Oleandrów do Królestwa Polskiego. Zaprezentowane zostaną także sylwetki Zagłębiaków, którzy prowadzili szerokie działania niepodległościowe i werbunkowe do Legionów Polskich oraz działalność Departamentu Wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego w Sławkowie. Można będzie obejrzeć liczne afisze, plakaty, druki ulotne agitujące do wstępowania do Legionów, nawołujące do walki o polską szkołę, propagujące walkę zbrojną z Rosją itp. Rarytasem jest oryginalny plakat werbunkowy do Legionów Polskich, jeden z ostatnich nabytków Muzeum w Sosnowcu.

 

Ponadto zaprezentowane zostaną fotografie z frontu, różnego rodzaju scenki rodzajowe z codziennego życia legionistów, ćwiczenia, wręczenia odznaczeń itp. Cenną kolekcję stanowią zdjęcia autorstwa Zygmunta Bąbczyńskiego, legionisty z Dąbrowy Górniczej, który wraz z I Brygadą Legionów Polskich przeszedł cały szlak bojowy, a fotografie, które wykonał, dotyczą głównie okresu wołyńskiego tj. lat 1915-1916. Oprócz bogatego materiału ikonograficznego, na wystawie znajdzie się także stare malarstwo, m.in. portrety Józefa Piłsudskiego czy obraz Wojciecha Kossaka „Odpoczynek ułana”. Wystawę wzbogacą liczne militaria z epoki, oporządzenie żołnierskie, mundury, oryginalna kurtka mundurowa oficera I pułku ułanów, odznaczenia, a także tzw. sztuka okopowa i patriotyki. Podczas jej otwarcia zostaną wręczone nagrody laureatom Konkursu Wiedzy Historycznej „Od Oleandrów do Wolności. W 100. rocznicę zrywu niepodległościowego”. Legionową ekspozycję można będzie zwiedzać do 3 sierpnia br.

 

TERESA STOKŁOSA

 

Wróć Archiwum działu

Alert

 

Jesteś świadkiem ważnego wydarzenia?
Urzędnicza bezmyślność dobrowadza Cię do szału?
Wiesz o czymś, co może zainteresować media?

 

Napisz do "Wiadomości Zagłębia": redakcja@wiadomoscizaglebia.pl

KONKURSY

 

PRACA

 

 

 

 

Adres redakcji:

"Wiadomości Zagłębia"
ul. Kilińskiego 43

41-200 Sosnowiec

e-mail: redakcja@wiadomoscizaglebia.pl